3-113 | 3-113 |
De voorzitter. - De heer Vincent Van Quickenborne, staatssecretaris voor Administratieve Vereenvoudiging, toegevoegd aan de eerste minister, antwoordt namens de heer Karel De Gucht, minister van Buitenlandse Zaken.
Mevrouw Sabine de Bethune (CD&V). - Op zaterdagavond 7 mei werd eerwaarde heer René De Haes, gewezen rector van het internationaal studiehuis Petrus Canisius in Kimwenza, in Kindele, een voorstad van Kinshasa, vermoord. De overvallers hadden militaire uniformen aan. De onveiligheid in en rond Kinshasa zou groot zijn. Er is sprake van een grimmige sfeer en er heerst ook wetteloosheid.
Eerwaarde heer De Haes was al meer dan veertig jaar actief in de Democratische Republiek Congo. Hij was doctor in de theologie en onderwees aan de universiteit van Kinshasa. Als rector van het internationaal studiehuis zette hij zich in voor de opleiding van jonge Afrikaanse jezuïeten. Na zijn pensionering organiseerde hij nog landbouwprojecten en opleidingen. Hij geloofde in de kracht van de Congolese bevolking als motor van ontwikkeling en zette zich in voor de opleiding en zelfredzaamheid van de Congolezen. Hij was Congolees met de Congolezen. Zijn werk en inzet verdienen dan ook het meeste respect en ik wil mijn grote waardering daarvoor hier uitspreken.
Hoe reageert ons land op diplomatiek vlak tegenover dit dramatisch incident? Hoe schat de minister deze feiten in?
Heeft de Democratische Republiek Congo een onderzoek ingesteld? Zo ja, zijn er al resultaten bekend?
Welke stappen heeft de minister gedaan bij de Congolese overheid voor de opvolging van dit dossier?
De heer Vincent Van Quickenborne, staatssecretaris voor Administratieve Vereenvoudiging, toegevoegd aan de eerste minister. - Het klopt dat bepaalde buitenwijken van Kinshasa al maanden worden geteisterd door gewapende bandieten die soms zelfs uniformen van leger of politie dragen. Door een dramatisch toeval kwam de Belgische pater Denis De Haes, beter bekend onder zijn tweede voornaam René, net langs kwam in de wijk Kindele op het ogenblik dat een gewapende bende bezig was de bevolking te terroriseren. Pater De Haes heeft vermoedelijk niet gemerkt dat omstanders hem waarschuwingssignalen gaven en is als het ware recht op de criminelen afgereden. Vanop zeer korte afstand werd hij door enkele kogels getroffen, met dodelijk gevolg.
De Belgen in Kinshasa zijn er perfect van op de hoogte dat de veiligheidssituatie er geregeld te wensen overlaat en via het netwerk van de ambassade worden ze geregeld op de hoogte gebracht van nieuwe veiligheidsrisico's. We kunnen niet zeggen dat de veiligheidstoestand in Kinshasa over het algemeen dramatisch verslechterd is, maar de sfeer is wel wat grimmiger geworden. Misschien heeft dat te maken met de groeiende frustratie over het uitblijven van de verkiezingen en het aanslepende transitieproces. Dat kan het optreden van criminele bendes uiteraard niet verklaren noch vergoelijken.
Onmiddellijk na de moordaanslag heeft de ambassade niet alleen de gebruikelijke bijstand verleend, ook aan de congregatiegenoten en de familie van de overledene, maar heeft ze ook een krachtige demarche gedaan bij de Congolese autoriteiten. Daarbij werd volgende duidelijke boodschap gegeven.
Ten eerste moet onmiddellijk een volledig onderzoek worden ingesteld en dat moet uitmonden in de berechting van de daders. Ten tweede werd met verbazing gewezen op het feit dat de desbetreffende bende al zo lang kon opereren en dat bendeleden uniformen droegen. Ten derde werd te kennen gegeven dat België zeer zwaar tilt aan deze zaak. Ten slotte werd uitdrukkelijk aangedrongen op dringende maatregelen om de verspreiding van wapens en uniformen tegen te gaan en de veiligheidstoestand te verbeteren.
De Belgische ambassadeur in Kinshasa ondernam een demarche bij de Congolese minister van Buitenlandse Zaken Ramazani en voerde over de moordaanslag en de te nemen maatregelen eveneens gesprekken met vice-president Bemba en minister voor Mensenrechten Kalala. Hij nam ook contact met de entourage van president Kabila.
Op 12 mei jongstleden, op de vergadering in Kinshasa van het Comité international d'accompagnement de la transition (CIAT), bracht de Belgische ambassadeur bij de prominente vertegenwoordigers van de internationale gemeenschap verslag uit over het dramatische gebeuren en heeft hij gewezen op de ernst van de veiligheidssituatie. Hij drong er bij die gelegenheid op aan dat het CIAT zich verder actief met deze kwestie zou bezighouden.
Ambassadeur Johan Swinnen las op de begrafenis van pater De Haes namens de Belgische regering ook een krachtige boodschap voor.
Onze ambassade en de FOD Buitenlandse Zaken zullen het onderzoek verder nauwgezet volgen en blijven aandringen op gepaste maatregelen.
Uit dit dramatisch incident mogen we echter niet concluderen dat Kinshasa in een spiraal van geweld is terechtgekomen. Spijtig genoeg was geweld de voorbije jaren endemisch aanwezig in de Congolese hoofdstad. We hopen dat met de vorming van een nationale politie en een leger de veiligheidstoestand zal verbeteren.