SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2009-2010 Zitting 2009-2010
________________
7 décembre 2009 7 december 2009
________________
Question écrite n° 4-5300 Schriftelijke vraag nr. 4-5300

de Louis Ide (Indépendant)

van Louis Ide (Onafhankelijke)

à la vice-première ministre et ministre des Affaires sociales et de la Santé publique, chargée de l'Intégration sociale

aan de vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, belast met Maatschappelijke Integratie
________________
Médecins généralistes - Visites à domicile - Indemnisation des déplacements - Encouragement d'autres solutions Huisartsen - Huisbezoeken - Vergoeding van de verplaatsingen - Aanmoedigen van andere oplossingen 
________________
médecin
médecine générale
dokter
algemene geneeskunde
________ ________
7/12/2009Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 8/1/2010)
5/1/2010Antwoord
7/12/2009Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 8/1/2010)
5/1/2010Antwoord
________ ________
Réintroduction de : question écrite 4-4716 Réintroduction de : question écrite 4-4716
________ ________
Question n° 4-5300 du 7 décembre 2009 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 4-5300 d.d. 7 december 2009 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

La profession de médecin généraliste évolue, grâce notamment à Impulseo 1, 2, 3 et à d'autres mesures politiques qui lui insufflent une dynamique. Il subsiste encore des lacunes et il reste beaucoup à faire pour les médecins généralistes mais malgré tout, certaines choses changent sur le terrain. Ainsi, on crée de plus en plus de postes de garde pour les médecins généralistes. La ministre connaît assurément ce concept : on trouve de plus en plus de postes de garde centraux et bien encadrés, disposant d'un secrétariat et d'un chauffeur,...

Ces nouveaux concepts créent aussi de nouveaux problèmes, auxquels il est possible de remédier. Je souhaite signaler un problème particulier en me basant sur deux cas choisis au hasard.

Le poste de garde de médecine générale, chapeauté par le groupement des médecins généralistes de la région de Turnhout, fonctionne parfaitement. En 2008, pas moins de 143 médecins généralistes y ont participé. Ce poste de garde couvre la région comprenant Arendonk, Beerse, Dessel, Gierle, Out-Turnhout, Retie, Turnhout, Vlimmeren, Vosselaar, Wechelderzande, Hoogstraten, Meer, Meerle, Minderhout, Wortel, Ravels, Weelde, Poppel, Baarle-Hertog, Merksplas et Rijkevorsel. Cette région compte 174.810 habitants sur une superficie de 602,79 kilomètres carrés.

Il faut savoir qu'en 2008, il y a eu 18.319 contacts, dont 82,1% de consultations et 17,9 de visites à domicile.

C'est ce dernier point que je souhaite commenter. Les honoraires pour une visite à domicile sont calqués sur ce qui était en usage auparavant. À l'époque, le médecin généraliste ne participait pas à un poste de garde et les distances étaient sensiblement plus courtes.

La création des postes de garde a contribué à augmenter sensiblement les distances. Il arrive fréquemment qu'un médecin généraliste effectue au total un déplacement de deux heures pour une unique visite à domicile.

J'ai pris connaissance d'une circulaire de l'INAMI (Circulaire VI, n° 2003/211) qui prévoit l'indemnité de déplacement par kilomètre « frais de déplacement dans les régions rurales ». Les frais de déplacement sont alors notés sur l'attestation, conformément à la liste jointe à la circulaire. Cette liste date déjà de 2003, lorsque les postes de garde n'existaient pas encore comme aujourd'hui. Je m'étonne aussi que la liste ne mentionne qu'une partie de la province de Flandre occidentale mais un nombre très élevé de communes wallonnes. Turnhout Mol, Eeklo... n'entrent pas en ligne de compte.

1. La circulaire et la liste mentionnées sont-elles toujours d'actualité ? La ministre estime-t-elle qu'elles sont d'actualité ?

2.Comment la ministre explique-t-elle que certaines communes très étendues ne figurent pas sur la liste ?

3. Est-elle disposée à adapter la liste aux réalités actuelles, comme à Turnhout, par exemple ?

4. La ministre est-elle disposée à augmenter le prix des visites à domicile afin de mieux rémunérer les médecins généralistes mais aussi -au moyen du ticket modérateur - à dissuader les patients de demander ces visites à domicile ? Les meilleurs soins sont en effet ceux prodigués au cabinet et non à domicile.

5. La ministre n'est-elle pas disposée à réfléchir à un concept favorisant le déplacement du patient jusqu'au poste de garde et non l'inverse (le médecin perdant son temps en se rendant chez le patient) ?

6. Étant donné que des visites à domicile sont parfois inévitables et que les patients ne peuvent pas toujours être transportés, que compte entreprendre la ministre pour résoudre ce problème ?

 

Het huisartsenvak is in beweging, mede door Impulseo 1,2,3 en andere beleidsdaden zit er dynamiek in. Er zijn nog wat mankementen en er kan nog veel gebeuren voor de huisartsen maar toch veranderen bepaalde situaties in het veld. Zo ontstaan er meer en meer wachtposten voor huisartsen. Het concept is zeker bekend bij de geachte minister, een centrale goed ondersteunde wachtpost met secretariaat, chauffeur,… komt meer en meer voor.

Door deze nieuwe concepten duiken ook problemen op, die kunnen verholpen worden. Ik signaleer graag een specifiek probleem aan de hand van twee willekeurige casussen.

De huisartsenwachtpost onder de huisartsenkoepel regio Turnhout functioneert uitstekend. In 2008 participeerden maar liefst 143 huisartsen in de wachtpost. Deze huisartsenwachtpost staat in voor een gebied dat zich uitstrekt over Arendonk, Beerse, Dessel, Gierle, Oud-Turnhout, Retie, Turnhout, Vlimmeren, Vosselaar, Wechelderzande, Hoogstraten, Meer, Meerle, Minderhout, Wortel, Ravels, Weelde, Poppel, Baarle-Hertog, Merksplas en Rijkevorsel. Dit gebied bestrijkt 174 810 mensen over een oppervlakte van 602,79 vierkante kilometer.

Interessant om weten is dat er in 2008 18 319 contacten waren, waarvan 82.1% raadplegingen en toch nog 17.9% huisbezoeken.

En over dit laatste wil ik het hebben. Het honorarium voor een huisbezoek is geënt op wat "vroeger gangbaar was". De huisarts was toen niet georganiseerd in een wachtpost en de afstanden waren beduidend kleiner.

Door de creatie van de wachtposten zijn de afstanden beduidend groter geworden. Zo gebeurt het regelmatig dat een huisarts in totaal twee uur onderweg is voor één huisbezoek!

Nu ben ik op de hoogte van een bestaande omzendbrief vanuit het RIZIV (Omzendbrief VI, nr. 2003/211) die de vergoeding voorziet inzake transport, per kilometer "reiskosten in plattelandsstreken". De reiskosten worden dan opgeschreven op het getuigschrift conform de lijst verbonden aan de omzendbrief. De lijst dateert al van 2003 toen wachtposten nog niet bestonden zoals ze nu bestaan. Bizar is ook dat de lijst enkel een stuk van de provincie West-Vlaanderen omvat en gigantisch veel Waalse gemeentes. Of het nu Turnhout, Mol, Eeklo, … is, ze komen niet in aanmerking.

1. Is de door mij aangehaalde omzendbrief en lijst nog steeds actueel? En vindt de geachte minister deze eigenlijk nog actueel?

2. Hoe verklaart ze dat bepaalde uitgestrekte gemeentes niet op de lijst staan?

3. Is zij bereid de lijst aan te passen aan de hedendaagse realiteit zoals bijvoorbeeld in Turnhout?

4. Is zij bereid het huisbezoek duurder te maken ten einde de huisarts beter te honoreren, maar ook -door middel van remgeld- het huisbezoek te ontraden bij de patiënt. Immers de beste zorgen gebeuren in het kabinet en niet thuis.

5. Is zij niet bereid meer na te denken over een concept waarbij de patiënt naar de wachtpost gebracht wordt in plaats van omgekeerd (de huisarts die zijn tijd verliest door naar de patiënt te rijden)?

6. Beseffende dat huisbezoeken soms onvermijdelijk zijn en dat patiënten soms niet getransporteerd kunnen worden, wat wil zij ondernemen om aan dit probleem het hoofd te bieden.

 
Réponse reçue le 5 janvier 2010 : Antwoord ontvangen op 5 januari 2010 :
  1. La liste dont vous faites mention (frais de déplacements en régions rurales, circulaire OA 2003/211) a déjà fait l’objet de plusieurs mises à jour, en fonction des données et des demandes qui nous sont parvenues.

    La liste la plus récente est reprise dans la circulaire OA 2005/243 du 12 août 2005.

  2. Selon l’Accord national médico-mutualiste du 20 juin 1988, publié au Moniteur belge du 30 juillet 1988 il faut entendre par régions rurales : « des arrondissements administratifs où la densité de population ne dépasse pas 150 habitants par km², ainsi que l'arrondissement de Thuin, les communes d'Alveringem et Furnes et les localités d'Anthisnes, Aywaille, Comblain-au-Pont, Dolembreux, Esneux, Fraipont, Gomzé-Andoumont, Louveigné, Rouvreux, Sougné-Remouchamps et Sprimont (anciennement canton de Louveigné)… »

    Pour rappel en ce qui concerne plus généralement les visites à domicile  : « Les prestations relatives à la visite du médecin de médecine générale avec droits acquis ou du médecin généraliste agréé comprennent outre les honoraires de la visite telle que définie ci-avant (N) des honoraires de disponibilité (D) ainsi que des frais de déplacement (E). » (extrait de l’article 2 de la nomenclature des prestations de santé).

  3. Dans l’accord 2009, la Commission nationale médico-mutualiste (CNMM) a reçu pour mission d’élaborer un système par lequel les honoraires de disponibilité dus pour une zone de médecine générale déterminée pourront être utilisés par le cercle de médecins généralistes et être redistribués en vue de rétribuer correctement les médecins généralistes qui participent à des formes d’organisation innovantes.

    Je vous rappele par ailleurs que chaque poste de garde dispose d’un budget fixe annuel de fonctionnement versé par l’Institut national d’assurance maladie-invalidité (INAMI). Chaque poste de garde peut ventiler celui-ci comme bon lui semble, par exemple en décidant de rémunérer les médecins pour des tâches qu’ils estiment supplémentaires ou pour mettre en place un système de transport des médecins lors des gardes.

  4. L’intervention personnelle du patient pour une visite à domicile est déjà à l’heure actuelle plus élevée que pour une consultation. Une augmentation supplémentaire n’est pas à l’ordre du jour. Les honoraires de visites lors des gardes ont été par ailleurs à plusieurs reprises revalorisés ces dernières années.

  5. Une telle initiative me semble, dans l’état actuel des choses, difficile à mettre en place. Même si des initiatives locales de « taxis sociaux » existent, il ne faut pas minimiser la responsabilité en matière de santé qu’engendrent de telles initiatives.

    Je vous rappele, qu’il existe pour toutes les situations d’urgence médicale grave le service « 100 », qui permet de transporter le patient vers l’hôpital le plus proche.

  6. Comme vous le faites remarquer vous-même, les patients ne peuvent parfois pas se déplacer et une visite à domicile doit être effectuée. C’est pour faire face à de telles situations que les visites à domiciles sont aussi prévues.

  1. De lijst waarvan u gewag maakt (reiskosten in de plattelandsstreken, omzendbrief VI nr. 2003/211) is al meermaals geactualiseerd op basis van de gegevens en de aanvragen die wij hebben ontvangen.

    De recentste lijst is opgenomen in de omzendbrief VI nr. 2005/243 van 12 augustus 2005.

  2. Volgens het Nationaal akkoord geneesheren – ziekenfondsen van 20 juni 1988, dat is bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 30 juli 1988, moet onder plattelandsstreken het volgende worden verstaan: “administratieve arrondissementen waar de bevolkingsdichtheid niet hoger is dan 150 inwoners per km² alsmede het arrondissement Thuin, de gemeenten Alveringem en Veurne en de lokaliteiten Anthisnes, Aywaille, Comblain-au-Pont, Dolembreux, Esneux, Fraipont, Gomzé-Andoumont, Louveigné, Rouvreux, Sougné-Remouchamps en Sprimont (vroeger het kanton Louveigné)…”

    Ter herinnering wat meer in het algemeen de huisbezoeken betreft: “De verstrekkingen inzake het bezoek uitgevoerd door de algemeen geneeskundige met verworven rechten of de erkende huisarts omvatten behalve het honorarium van het hierboven omschreven bezoek (N), het beschikbaarheidshonorarium (D) alsook de verplaatsingsonkosten (E).” (uittreksel uit artikel 2 van de nomenclatuur van de geneeskundige verstrekkingen).

  3. In het akkoord 2009 heeft de Nationale Commissie Geneesheren – Ziekenfondsen (NCGZ) tot taak een regeling uit te werken waardoor de beschikbaarheidshonoraria die verschuldigd zijn voor een welbepaalde huisartsenzone, door de huisartsenkring kunnen worden aangewend en herverdeeld met het oog op de correcte honorering van de huisartsen die meewerken aan vernieuwende organisatievormen.

    Voorts vestig ik uw aandacht erop dat elke wachtpost over een vast jaarlijks werkingsbudget beschikt dat door het Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering (RIZIV) wordt gestort. Elke wachtpost kan dat naar goeddunken besteden en bijvoorbeeld beslissen de artsen te vergoeden voor de - naar hun mening – extra taken of voor het invoeren van een transportsysteem voor de artsen tijdens de wachtdiensten.

  4. Het persoonlijk aandeel van de patiënt voor een huisbezoek is thans al hoger dan voor een raadpleging. Een bijkomende stijging is niet aan de orde. De honoraria voor de huisbezoeken tijdens de wachtdiensten werden trouwens de laatste jaren reeds meerdere malen geherwaardeerd.

  5. In de huidige omstandigheden kan een dergelijk initiatief volgens mij moeilijk worden ingevoerd. En zelfs indien er lokale initiatieven, zoals de “sociale taxi’s” bestaan, moet men de verantwoordelijkheid op het vlak van de gezondheid die dergelijke initiatieven meebrengen niet minimaliseren.

    Ik herinner u eraan dat er voor alle ernstige medische spoedgevallen de dienst “100” bestaat, die de patiënt naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis kan vervoeren.

  6. Zoals u zelf opmerkt, kunnen sommige patiënten zich niet verplaatsen en moet een huisbezoek worden afgelegd. Voor dergelijke gevallen zijn dan ook de huisbezoeken bedoeld.